| Information | |
|---|---|
| has gloss | eng: In several traditions of architecture including Classical architecture, the capital (from the Latin caput, head) forms the crowning member of a column or a pilaster. The capital projects on each side as it rises, to support the abacus and unite the form of the latter (normally square) with the circular shaft of the column. The bulk of the capital may either be convex, as in the Doric order; concave, as in the inverted bell of the Corinthian order; or scrolling out, as in the Ionic order. These form the three principal types on which all capitals are based. The Composite order (illustration, right) established in the 16th century on a hint from the Arch of Titus, adds Ionic volutes to Corinthian acanthus leaves. |
| lexicalization | eng: Capital, Architecture |
| lexicalization | eng: capital |
| instance of | (noun) the profession of designing buildings and environments with consideration for their esthetic effect architecture |
| Meaning | |
|---|---|
| Arabic | |
| has gloss | ara: تاج العمود (Capital من اللاتينية capitellum), في الأنظمة المعمارية الكلاسكية, هو رأس العمود، وظيفته الزخرفية هي التوسط بين السطح المنحني للعمود وذلك المستوي للعتبة. وقد وجدت هذه الوظيفة عدة حلول (ربما الأكثر نجاحا وأناقة هي التي عُملت في النظام الكورنثي الذي كان له الانتشار الأكبر عبر القرون). |
| lexicalization | ara: تاج العمود |
| Belarusian | |
| has gloss | bel: Капітэль — верхняя частка вэртыкальнай апоры (калёны ці слупа), якая успрымала гарызантальную нагрузку (бэлька, архітраў). |
| lexicalization | bel: Капітэль |
| Bosnian | |
| has gloss | bos: Kapitel (latinski:caput), (glava) u arhitekturi je najviši dio stuba koji čini njegovu krunu a koji se širi na svim stranama sa visinom kako bi dao potporu abakusu te ga spojio sa okruglim stubom. Veći dio kapitela može biti ispupčen ili udubljen ili ornamentalno ukrašen. U klasičnoj arhitekturi kapitel je često najbolji indikator po kojem se razlikuju dorski, jonski i korintski redovi. Zbog pozicije na monumentalnim zgradama kapitel je najčešće i najkompleksnije ukrašena komponenta. |
| lexicalization | bos: kapitel |
| Bulgarian | |
| lexicalization | bul: Капител |
| Catalan | |
| has gloss | cat: El capitell és la part superior duna pilastra o columna, sovint ornamentat amb escultures. El seu origen es troba a Egipte i en larquitectura grega determina el ordre duna columna (dòric, jònic o corinti). Durant lEdat Mitjana contenia escenes bíbliques, ornaments que imitaven la natura i criatures llegendàries. |
| lexicalization | cat: Capitell |
| Czech | |
| has gloss | ces: Hlavice je architektonické zakončení horní části sloupu, pilíře nebo pilastru. V řezu je hlavice zpravidla širší než je průřez dříku sloupu. To však z hlediska statiky nemá téměř žádný význam a tak hlavice zůstává převážně dekorativním prvkem. Její podoba se vyvíjela po staletí. Z egyptského stavitelství jsou známé různé formy, kde základním zdobným prvkem byl list či květ, a to parysu, lotosu či palmeta a figurální hlavice v podobě hlavy bohyně Hathor. Z Přední Asie jsou známé hlavice zoomorfní - převážně lví a býčí hlavy. V době antiky byla hlavice charakteristická pro určitý sloupový řád - dórská, iónská, korintská, kompozitní a toskánská. Kompozitní hlavice je tvarově nejčlenitější, v dalším období dochází k výraznému tvarovému zjednodušování hlavic; z doby románské známe hlavice kalichové, jehlancové, krychlové, košové, poštářové, v gotice se tvar hlavic přizpůsobuje gotickému tvarosloví - např. |
| lexicalization | ces: hlavice |
| Danish | |
| has gloss | dan: Ordet kapitæl kommer af latin capitellum (= ”lille hoved”), dvs. søjlehoved. Betegnelsen bruges om den øverste afslutning på en søjle, en pille eller en pilaster. |
| lexicalization | dan: kapitæl |
| German | |
| has gloss | deu: Das Kapitell (auf der letzten Silbe zu betonen, von lat. capitellum „Köpfchen“ zu caput „Kopf“), früher auch Kapitäl genannt, ist der obere Abschluss einer Säule, einer Ante, eines Pfeilers oder eines Pilasters. |
| lexicalization | deu: Kapitell |
| Modern Greek (1453-) | |
| has gloss | ell: Κιονόκρανο (Κιονόκρανον) ονομάζεται το λεγόμενο "κράνος", η κεφαλή του κίονα, που επιστέφει μία κολόνα, (κοινώς: κεφαλοκόλονο ή κεφαλοκολόνα ). Κιονόκρανα απαντώνται από την αρχαία αρχιτεκτονική μέχρι και τη σύγχρονη. |
| lexicalization | ell: κιονόκρανο |
| Esperanto | |
| has gloss | epo: Kapitelo (latine capitellum signifas "kapeto") estas skulptita elstaranta supro de kolono aŭ pilastero . Tradicie okazas diferencigo laŭ formo je dorika, ionika kaj korintika kapitelo. |
| lexicalization | epo: kapitelo |
| Basque | |
| has gloss | eus: Kapitela (latinetik capitellum) edo zutabeburua zutabe, pilare edo pilastraren gainean jartzen da eta entaulamendu edo arkutik datorren indarra hauetara bideratzeko balio du. Funtzio praktiko honetaz aparte funtzio estetiko ere betetzen du, bi elementu ezberdinen arteko lotura baita. |
| lexicalization | eus: kapitel |
| Finnish | |
| has gloss | fin: Kapiteeli (latinan sanasta caput, pää) on arkkitehtuurissa pylvään, pilarin tai pilasterin vartta leveämpi ja tavallisesti koristeellisesti muotoiltu yläpää, jonka päällä palkisto lepää. |
| lexicalization | fin: kapiteeli |
| French | |
| has gloss | fra: En architecture, un chapiteau est un élément de forme évasée qui couronne une colonne et lui transmet les charges quelle doit porter. Dun point de vue ornemental, il est le couronnement, la partie supérieure dun poteau, dune colonne, dun pilastre, dun pilier, etc. |
| lexicalization | fra: Chapiteau |
| Galician | |
| has gloss | glg: :Para a agulla ou remate da columna véxase chapitel. O capitel (do latín caput, capitis = cabeza ou testa), é un elemento arquitectónico que se dispón no extremo superior da columna, alicerce ou pilastra para transmitir a estas pezas estruturais verticais as cargas que recibe do entaboamento horizontal ou do arco que se apoia nel. Ademais desta misión estrutural cumpre outra de índole compositiva, pois actúa como peza de transición entre dúas partes construtivas tan diferentes como aquelas entre as que se interpón. Por veces tamén é chamado chapitel, se ben este termo designa máis propiamente o remate en agulla dunha torre, campanario ou igrexa). |
| lexicalization | glg: capitel |
| Serbo-Croatian | |
| has gloss | hbs: Kapitel (latinski capitellum) je arhitektonski element, sastavni dio stupa, njegov gornji istaknuti i često ukrašen (biljnim ili figuralnim ukrasima); dio koji nosi teret grede ili luka. |
| lexicalization | hbs: kapitel |
| Croatian | |
| has gloss | hrv: Kapitel (latinski capitellum) je arhitektonski element, sastavni dio stupa, njegov gornji istaknuti i često ukrašen (biljnim ili figuralnim ukrasima); dio koji nosi teret grede ili luka. |
| lexicalization | hrv: kapitel |
| Hungarian | |
| has gloss | hun: Az oszlopfő vagy oszlopfejezet (latinul capitellum) az építészetben az oszlop felső része, amely a megtámasztott vízszintes szerkezeti elem (boltív, gerendázat, oromzat stb.) szilárdabb, nagyobb felfekvését közvetlenül biztosítja. A fejezet elnevezés egyaránt utalhat oszlop, pillér és pilaszter legfelső tagjára. |
| lexicalization | hun: oszlopfő |
| Ido | |
| has gloss | ido: En arkitekturo, kapitelo es elemento en expansita formo qua kronizas kolono o pilastro pro transmisas la kargaji ke devas suportar. De ornamentala vidpunto, esas la kronizuro, la supera parto di fosto. |
| lexicalization | ido: Kapitelo |
| Italian | |
| has gloss | ita: Il capitello (dal latino capitellum) rappresenta lelemento superiore del sostegno verticale (colonna, lesena) degli ordini architettonici e la sua funzione decorativa è quella di mediare tra la superficie curva del fusto della colonna e quella rettilinea dellarchitrave. Questa funzione ha trovato diverse soluzioni. |
| lexicalization | ita: capitello |
| Japanese | |
| has gloss | jpn: 柱頭（ちゅうとう、）は、建築物の柱の頭部である。 |
| lexicalization | jpn: 柱頭 |
| Georgian | |
| has gloss | kat: კაპიტელი (გვიანდ. ლათ. capitellum „თავი“), სვეტისთავი. ვერტიკალური საყრდენის (ბოძის ან სვეტის) დამაგვირგვინებელი ნაწილი, რომელიც პლასტიკურად არის გამოყოფილი. კაპიტელი საყრდენს გადასცემს არქიტრავისა და მის ზემოთ მდებარე ნაწილების დატვირთვას. კაპიტელი ცნობილია უძველესი დროიდან. მას ჯერ კიდევ ძველ აღმოსავლეთის ნაგებობებში იყენებდნენ. ანტიკურ ეპოქაში ჩამოყალიბდა კაპიტელის სამი ძირითადი ტიპი: დორიული, იონიური და კორინთული, ორი უკანასკნელის შეხამებას წარმოადგენს კომპოზიტური კაპიტელი. კაპიტელის თავისებური ტიპები ცნობილია ჩინურ, იაპონურ, მექსიკურ, ბიზანტიურ, რომანულ, ძველ რუსულ, ქართულ, სომხურ, შუა აზიის სახელმწიფოთა და სხვა არქიტექტურაში. |
| lexicalization | kat: კაპიტელი |
| Latvian | |
| has gloss | lav: Arhitektūrā kapitelis (no latīņu capitellum galviņa) ir kolonnas, staba vai pilastra augšējā daļa, uz kuras balstās pārsegums. Kapitelis paplašina kolonnas laukumu, lai vieglāk balstītu arkas vai antablementa svaru. |
| lexicalization | lav: kapitelis |
| Limburgan | |
| has gloss | lim: n Kapiteel ies ‘t bovesjtök van ne zuul of ne pilaster. Dit ter versjteviging van de boveliègkende boewlaog. ’ne Zuul ies ‘ne verticale sjtäönder, onderverdeild in ’n basement (’t vootsjtök), de sjach (‘t verticaal gedeilte) en ’t kapiteel (‘t bovesjtök). Alle onderdeile höbbe hun eige, bie de tied en sjtiel aansjletend model en versering. Ouch t kapiteel volg de gangbaar kunsmode van de tied. |
| lexicalization | lim: kapiteel |
| Dutch | |
| has gloss | nld: Een kapiteel of kopstuk is de bekroning, kopstuk of bovenbeëindiging van een zuil, pijler of pilaster, in de regel om de last of kracht op een smaller draagvlak over te brengen, veelal voorzien van beeldhouwwerk. |
| lexicalization | nld: kapiteel |
| Norwegian | |
| has gloss | nor: :Denne artikkelen er om kapitel (kapitél) i arkitektur. For andre betydninger, se kapitel. ---- |
| lexicalization | nor: Kapitel |
| lexicalization | nor: Kapitél |
| Polish | |
| has gloss | pol: Kapitel (głowica) to najwyższa, wieńcząca część kolumny, filaru lub pilastra, będąca pośrednim członem konstrukcyjnym między podporą (np. trzonem kolumny) - od której jest szersza, co zapewnia bardziej stabilną konstrukcję całości - oraz elementami dźwiganymi (np. belkowaniem). Ze względu na swoje usytuowanie głowica pełni także funkcje dekoracyjne. |
| lexicalization | pol: kapitel |
| Portuguese | |
| has gloss | por: O capitel é a extremidade superior de uma coluna, de um pilar ou de uma pilastra, cuja função mecânica é transmitir os esforços para o fuste. |
| lexicalization | por: capitel |
| lexicalization | por: Capitél |
| Russian | |
| has gloss | rus: Капите́ль (от — «голова») — венчающая часть колонны или пилястры. Верхняя часть капители выступает за пределы колонны, обеспечивая переход к абаке, обычно имеющей квадратную форму. |
| lexicalization | rus: капитель |
| Castilian | |
| has gloss | spa: El capitel (del latín caput, capitis = cabeza) es un elemento arquitectónico que se dispone en el extremo superior de la columna, pilar o pilastra para trasmitir a estas piezas estructurales verticales las cargas que recibe del entablamento horizontal o del arco que se apoya en él. Además de esta misión estructural cumple otra de índole compositiva, pues actúa como pieza de transición entre dos partes constructivas tan diferentes como aquellas entre las que se interpone. |
| lexicalization | spa: capitel |
| Serbian | |
| has gloss | srp: Капитол или капител (латински:caput), (глава), је део стуба (архитектонског елемента). Капител је горњи највиши део стуба, често декоративно обрађен. Капител је препознатљиви део стуба, по коме се и сами стубови разликују, тако да знамо којој култури сам стуб припада, као и наравно, из које епохе потиче. Уз помоћ капитела можемо поделити стубове на дорске, јонске, коринтске стубове. Наравно, подела по дефиницији је само назнака колико је капител важан, не само у конструктивном, већ и у естетском и хронолошком смислу. |
| lexicalization | srp: Капитол |
| Swedish | |
| has gloss | swe: Kapitäl, pelarhuvud, är den översta utsmyckade delen av en kolonn, pilaster eller pelare. Kapitälet är ofta karakteristiskt för olika byggnadsstilar. Det finns till exempel doriska, joniska och korintiska kapitäl. |
| lexicalization | swe: kapitäl |
| Ukrainian | |
| has gloss | ukr: Капітель — верхня частина колони, що приймає на себе навантаження від горизонтальних балок перекриття. |
| lexicalization | ukr: Капітель |
| Vlaams | |
| has gloss | vls: Een kapitêel is t boovnstik en de bekrônienge van e piloare en dient vo de de last die moe gedreegn wordn ip e smaller droagvlak over te briengn. Kapitêeln wordn ingedêeld in vuuf klassieke ordes: de Toscoansche, Dorische, Ionische, Corinthische, en Composiete orde. *De Toscoansche orde is ountstoan in de Romeinsche architecteure en is gemakkelik t herkenn an de gleddige vorm. t Is e verêenvoudigde vorm van de Romeins-Dorische orde. *De Dorische orde is de mêest gebruukte orde in Grieknland. De Grieks-Dorische piloarn hen gin voet (basement) en d’r is ook gin versierienge an de boovnkant. De piloarn van de Romeins-Dorische orde hen wel e voet en zyn slanker van vorm. *De Ionische orde is dipvolger van de Dorische orde. De piloare wierd assan moa slanker en eleganter. Die verfynde orde van de Griekn is ountwikkeld ounder invloed van de Perzn en de Hittietn. |
| lexicalization | vls: Kapiteel |
| lexicalization | vls: kapitêel |
Lexvo © 2008-2025 Gerard de Melo. Contact Legal Information / Imprint
