| Arabic |
| has gloss | ara: إطار مرجعي عطالي Inertial frame of reference أو جملة مرجعية عطالية (قصورية) أو (نظام مرجعي عطالي (قصوري)) inertial reference system : هو عبارة عن نظام إحداثيات coordinate system يعرف بحيث يكون ذو حركة عطالية (أي مختبر فيزيائي ساكن أو يتحرك حركة منتظمة وفي خط مستقيم) وهذا ما يميزه عن الإطار المرجعي اللاعطالي non-inertial reference frame (المختبر)الذي يتحرك حركة متسارعة، أو في حركة دائرية). |
| lexicalization | ara: إطار مرجعي عطالي |
| Azerbaijani |
| has gloss | aze: Ətalət hesablama sistemi – Nyutonun mexanika qanunlarının ödənildiyi hesablama sistemi. Bu sistemə nəzərən düzxətli bərabərsürətli irəliləmə hərəkəti edən hesablama sistemi də ətalət hesablama sistemidir. Bu səbəbdən sonsuz sayda ətalət hesablama sistemi ola bilər. Nyutonun ikinci qanunu, hərəkət miqdarının saxlanması, hərəkət miqdarı momenti və ətalət mərkəzinin hərəkət qanunları xarici təsirlərə məruz qalmayan ixtiyari ətalət hesablama sistemində doğrudur. Hesablama sistemi həmişə bir cisim (məsələn, Yer, gəmi, təyyarə) ilə bağlanır. Belə sistem müəyyən xəta ilə ətalət hesablama sistemi qəbul edilə bilər. Oxları üç ulduza yönəldilmiş və başlanğıcı Günəşdə yerləşən sistem dəqiq ətalət hesablama sistemidir. Bu, göy mexanikası və kosmonavtikada işlədilir. Bir çox texniki məsələnin həllində yüksək dəqiqlik tələb olunarsa, başlanğıcı Yerin mərkəzində yerləşən, oxları isə üç ulduza yönəldilmiş ətalət hesablama sistemindən istifadə edilir. Bir ətalət hesablama sistemindən digərinə keçdikdə koordinatlar və zaman fəzası üçün Nyutonun klassik mexanikasında Qaliley çevirmələrindən, relyativist mexanikada isə Lorents çevirmələrindən istifadə olunur. |
| lexicalization | aze: ətalət hesablama sistemi |
| Belarusian |
| has gloss | bel: Інэрцыяльная сыстэма адліку — сыстэма адліку, у якой мае месца інэрцыя — захаваньне хуткасьці целам, на якое аказваюцца вонкавыя ўздзеяньні (свабодным целам). Інакш кажучы, гэта сыстэмы, у якіх выконваецца першы закон Ньютана. Наяўнасьць такіх сыстэмаў сьцвярджаецца гэтым жа законам. Паводле прынцыпа рэлятыўнасьці Галілея ўсе інэрцыяльныя сыстэмы зьяўляюцца фізычна эквівалентнымі. |
| has gloss | bel: Інерцыяльная сістэма адліку - сістэма адліку, у якой мае месца інерцыя - захаванне хуткасці целам, на якое на аказваюцца вонкавыя ўздзеянні (свабодным целам). Інакш кажучы, гэта сістэмы, у якіх выконваецца першы закон Ньютана. Наяўнасць такіх сістэм сцвярджаецца гэтым жа законам. Паводле прынцыпа адноснасці Галілея ўсе інерцыяльныя сістэмы з'яўляюцца фізічна эквівалентнымі. |
| lexicalization | bel: Інерцыяльная сістэма адліку |
| lexicalization | bel: Інэрцыяльная сыстэма адліку |
| Bengali |
| has gloss | ben: জড় প্রসঙ্গ কাঠামোকে গ্যালিলীয় প্রসঙ্গ কাঠমো বা নিউটনীয় প্রসঙ্গ কাঠামোও বলা হয়। জড় প্রসঙ্গ কাঠামো হলো প্রসঙ্গ কাঠামোর বিশেষ একটি রূপ যেখানে পরস্পর দুটি প্রসঙ্গ কাঠামোকে একে অপরের সাপোক্ষে ধ্রুব বেগে গতিশীল হিসাবে বিবেচনা করা হয়। |
| lexicalization | ben: জড় প্রসঙ্গ কাঠামো |
| Bosnian |
| has gloss | bos: U fizici, objekt se jednoliko kreće ako se na njega ne primjenjuje nikakva vanjska sila. (Prvi Newtonov zakon kretanja). Kada se takvo stanje kretanja objekta ekstrapolira na neko područje prostora tako da to područje obuhvaća sve druge moguće objekte u istom stanju kretanja, što se koristi da bi se definirao zajednički koordinatni sistem, takav zajednički sistem nazivamo "referentni okvir". Odatle se koordinatni sistem definiše jednolikim kretanjem objekata u zajedničkom smjeru i istom brzinom naziva inercijski referentni okvir. Ili, drugim riječima, kad se dva referentna sistema kreću jedan u odnosu na drugi konstantnom brzinom zovemo ih inercijskim referentnim sistemima. |
| lexicalization | bos: Inercijalni referentni okvir |
| Catalan |
| has gloss | cat: D'acord amb la mecànica de Newton un sistema inercial és un sistema no sotmès a cap força exterior i que per tant es desplaça a velocitat constant. |
| lexicalization | cat: Sistema de referència inercial |
| Czech |
| has gloss | ces: Jako inerciální vztažná soustava se ve fyzice označuje taková vztažná soustava, v níž platí 1. Newtonův pohybový zákon, tj. těleso, na které nepůsobí žádná síla nebo výslednice sil je nulová, je v klidu nebo se pohybuje rovnoměrně přímočaře. Platí zde zákon setrvačnosti. Platí zde, že každá vztažná soustava, je-li vzhledem k dané inerciální soustavě v klidu nebo pohybu rovnoměrném přímočarém, je rovněž inerciální. Jako příklad můžeme uvést například stěny vagonu, který se pohybuje po přímé trati stálou rychlostí. |
| lexicalization | ces: inerciální vztažná soustava |
| Danish |
| has gloss | dan: I fysik er et inertialsystem er et henførelsessystem, hvor alle legemer uden ydre påvirkninger bevæger sig med konstante hastigheder. Der findes uendeligt mange inertialsystemer, der bevæger sig med konstante relative hastigheder. |
| lexicalization | dan: inertialsystem |
| German |
| has gloss | deu: In der Physik ist ein Inertialsystem (von lateinisch iners „untätig, träge“) ein Koordinatensystem, in dem sich kräftefreie Körper geradlinig, gleichförmig bewegen. In einem Inertialsystem gilt also das Newtonsche Trägheitsgesetz in seiner einfachsten Form, nach der kräftefreie Körper ihre Geschwindigkeit in Betrag und Richtung beibehalten und Beschleunigungen proportional zur anliegenden Kraft erfolgen. Der Begriff Inertialsystem wurde erstmals von Ludwig Lange (1885) verwendet. |
| lexicalization | deu: Inertialsystem |
| Modern Greek (1453-) |
| has gloss | ell: Ένα αδρανειακό σύστημα αναφοράς είναι ένα σύστημα στο οποίο ισχύουν ο πρώτος και δεύτερος νόμος του Νεύτωνα για την κίνηση των σωμάτων. |
| lexicalization | ell: αδρανειακό σύστημα αναφοράς |
| Basque |
| has gloss | eus: Erreferentzia-sistema inertziala Newtonen legeak betetzen diren erreferentzia-sistema da. Horretarako, aurretik inertzialtzat hartu den sistema batekiko azelerazio nuluan joan behar du (lerro zuzenean abiadura konstantean edo nuluan). Azelerazioa badago beste sistema horrekiko, tangentziala edota normala, ez-inertziala izango da. Sistema ez inertzial bateko indarrak inertzial baten indar irudikarien bidez adierazten dira. |
| lexicalization | eus: Erreferentzia-sistema inertzial |
| Persian |
| has gloss | fas: دستگاه مرجع لخت دستگاهی است که در آن قانون اول و دوم نیوتن در آن معتبر هستند، یعنی دستگاه مختصاتی که نه میچرخد و نه دارای شتاب است. |
| lexicalization | fas: دستگاه مرجع لخت |
| Finnish |
| has gloss | fin: Inertiaalikoordinaatisto, on koordinaatisto, jossa Newtonin ensimmäinen ja toinen laki pätevät. Toisin sanoen inertiaalikoordinaatistossa kappale on kiihtyvässä liikkeessä vain, jos siihen kohdistuu jokin nettovoima. Kaikki inertiaalikoordinaatistot ovat keskenään ekvivalentteja ja voivat liikkua tasaisella nopeudella toistensa suhteen. (ks. Kaksosparadoksi) |
| lexicalization | fin: inertiaalikoordinaatisto |
| French |
| has gloss | fra: En physique, un référentiel galiléen, ou inertiel, est un référentiel dans lequel un objet isolé (sur lequel ne s’exerce aucune force ou sur lequel la résultante des forces est nulle) est soit immobile, soit en mouvement de translation rectiligne uniforme. Cela signifie que le principe d’inertie, qui est énoncé dans la première loi de Newton, s’y applique. |
| lexicalization | fra: Referentiel galileen |
| lexicalization | fra: référentiel galiléen |
| Galician |
| has gloss | glg: Dun ponto de vista clásico, un sistema inercial é un sistema de referencia que presenta inercia, isto é: non presenta aceleracións, e daquela, non está a sofrer forzas. Tales sistemas ou están parados (velocidade=0) ou en movemento rectilíneo uniforme. É importante subliñar, que desde esta perspectiva, non pode haber curvas no movemento, pois se as houber, habería unha aceleración e iso contraría a condición imposta para termos un sistema inercial. Este marco clásico ven caracterizado polas transformacións de Galileo. |
| lexicalization | glg: sistema inercial |
| Croatian |
| has gloss | hrv: U fizici, objekt se jednoliko giba ako se na njega ne primjenjuje nikakva vanjska sila. (Prvi Newtonov zakon gibanja). Kada se takvo stanje gibanja objekta ekstrapolira na neko područje prostora tako da to područje obuhvaća sve druge moguće objekte u istom stanju gibanja, što se koristi da bi se definirao zajednički koordinatni sustav , takav zajednički sistem nazivamo “referentni okvir”. Otuda se koordinatni sistem definiran jednolikim gibanjem objekata u zajedničkom smjeru i istom brzinom naziva inercijski referentni okvir. Ili, drugim riječima, kad se dva referentna sustava gibaju jedan u odnosu na drugi konstantnom brzinom zovemo ih inercijskim referentnim sustavima. |
| lexicalization | hrv: inercijski referentni okvir |
| Indonesian |
| has gloss | ind: Kerangka acuan inersial salah satu dari dua jenis kerangka acuan. Suatu kerangka acuan inersia bertranslasi dengan suatu kecepatan konstan, yang berarti kerangka acuan itu tidak berotasi (hanya bertranslasi) dan pusat koordinatnya bergerak dengan kecepatan konstan di sepanjang sebuah garis lurus (dengan kecepatan tetap, tanpa adanya komponen percepatan). Dalam kerangka acuan inersia, berlaku hukum pertama Newton (inersia) dan juga hukum gerak Newton. |
| lexicalization | ind: kerangka acuan inersial |
| Italian |
| has gloss | ita: Un sistema di riferimento inerziale è un sistema di riferimento in cui è valido il primo principio della dinamica. Con un'accettabile approssimazione è considerato inerziale il sistema solidale con il Sole e le stelle (il cosiddetto sistema delle stelle fisse), ed ogni altro sistema che si muova di moto rettilineo uniforme rispetto ad esso (e che quindi né acceleri né ruoti): in questo modo si viene a definire una classe di equivalenza per questi sistemi. |
| lexicalization | ita: sistema di riferimento inerziale |
| Japanese |
| has gloss | jpn: 慣性系（かんせいけい、ガリレイ系とも）は、慣性の法則（運動の第1法則）が成立する座標系である。 |
| lexicalization | jpn: 慣性系 |
| Korean |
| has gloss | kor: 관성좌표계(慣性座標系)는 고전 역학에서 뉴턴의 운동법칙 중 제1법칙이 성립하는 좌표계를 말한다. |
| lexicalization | kor: 관성 좌표계 |
| lexicalization | kor: 관성좌표계 |
| Mongolian |
| has gloss | mon: Инерциал тооллын систем гэдэг нь Ньютоны нэг болон хоёр дугаар хуулиуд биелдэг тооллын системийг хэлдэг. Ньютоны хуулиуд нь нар болон бусад ододтой харьцангуйгаар эргэлдэх болон хурдассах хөдөлгөөн хийхээс бусад аливаа тооллын системд хүчинтэй байдаг. |
| lexicalization | mon: инерциал тооллын систем |
| Dutch |
| has gloss | nld: In de natuurkunde is een inertiaalstelsel een coördinatenstelsel waarin voorwerpen waar geen kracht op werkt stilstaan of een eenparige rechtlijnige beweging maken. Dat betekent dat in zo'n stelsel de bewegingswetten van Newton hun eenvoudigste vorm hebben: voorwerpen veranderen alleen van snelheid als er een kracht op ze werkt en dan is de versnelling evenredig met die kracht. In het latijn betekent iners: werkeloos, waardeloos, traag. |
| lexicalization | nld: inertiaalstelsel |
| Norwegian |
| lexicalization | nor: treghetssystem |
| Polish |
| has gloss | pol: Układ inercjalny (inaczej inercyjny) – układ odniesienia, względem którego każde ciało, niepodlegające zewnętrznemu oddziaływaniu z innymi ciałami, porusza się bez przyspieszenia (tzn. ruchem jednostajnym prostoliniowym lub pozostaje w spoczynku). Istnienie takiego układu jest postulowane przez pierwszą zasadę dynamiki Newtona. Zgodnie z zasadą względności Galileusza wszystkie inercjalne układy odniesienia są równouprawnione i wszystkie prawa mechaniki i fizyki są w nich identyczne. |
| lexicalization | pol: Układ inercjalny |
| Portuguese |
| has gloss | por: De acordo com o primeiro postulado da relatividade restrita: Este postulado define um referencial inercial. De acordo com este princípio, referenciais inerciais são identificados pela propriedade de que compartilham as mesmas e mais simples <font style="font-family: Times Roman; font-size:100%;font-style:oblique;">Leis da Física. Em termos práticos, esta equivalência de referenciais inerciais significa que cientistas dentro de uma caixa movendo-se uniformemente não podem determinar sua velocidade absoluta por nenhum experimento (de outra maneira as diferenças possibilitariam determinar um sistema de referência absoluto). |
| lexicalization | por: referencial inercial |
| Moldavian |
| has gloss | ron: în fizică, un sistem de referinţă inerţial este un sistem de referinţă faţă de care este respectată prima lege a lui Newton: Orice corp îşi menţine starea de repaus sau de mişcare rectilinie uniformă atât timp cât asupra sa nu acţionează alte forţe sau suma forţelor care acţionează asupra sa este nulă (princiliul inerţiei). |
| lexicalization | ron: Sistem de referinţă inerţial |
| lexicalization | ron: Sistem de referință inerțial |
| Russian |
| has gloss | rus: Инерциа́льная систе́ма отсчёта (ИСО) — система отсчёта, в которой справедлив закон инерции: любое тело, на которое не действуют внешние силы или действие этих сил компенсируется, находится в состоянии покоя или равномерного прямолинейного движения. |
| lexicalization | rus: Инерциальная система отсчета |
| lexicalization | rus: Инерциальная система отсчёта |
| Slovak |
| has gloss | slk: Inerciálna vzťažná sústava je vzťažná sústava, v ktorej platí 1. Newtonov pohybový zákon, tj. že telesá, na ktoré nepôsobí žiadna sila alebo výslednica síl je nulová, zostávajú v pokoji alebo v rovnomernom priamočiarom pohybe. |
| lexicalization | slk: Inerciálna vzťažná sústava |
| Slovenian |
| has gloss | slv: Inerciálni opazoválni sistém (tudi nèpospešêni opazoválni sistém) je v fiziki takšen opazovalni sistem, v katerem na opazovalca ne delujejo nobene sistemske sile. V limiti klasične mehanike lahko za inercialni opazovalni sistem vzamemo vsak sistem, ki se giblje nepospešeno, torej sistem, ki ne pospešuje ali zavira in se ne vrti. |
| lexicalization | slv: inercialni opazovalni sistem |
| Castilian |
| has gloss | spa: En mecánica, un sistema de referencia inercial es un sistema de referencia en el que las leyes del movimiento cumplen la conservación del momento lineal. El término aparece principalmente en mecánica newtoniana donde los sistemas inerciales son precisamente aquellos en los que se cumplen las leyes de Newton. |
| lexicalization | spa: sistema de referencia inercial |
| Swedish |
| has gloss | swe: Inertialsystem är koordinatsystem där Newtons första lag, tröghetslagen, gäller. Det betyder att krafter och accelerationer som eventuellt uppträder i beräkningar måste behandlas för sig. Alla inertialsystem är ekvivalenta och mekanikens lagar gäller i samtliga. |
| lexicalization | swe: inertialsystem |
| Ukrainian |
| has gloss | ukr: Інерці́йна систе́ма ві́дліку — система відліку, в якій тіло, на яке не діють жодні сили, рухається рівномірно й прямолінійно. |
| lexicalization | ukr: Інерційна система відліку |
| Chinese |
| has gloss | zho: 牛顿运动定律成立的参考系，称为惯性参考系，简称惯性系。反之，牛顿运动定律不成立的参考系，称为非惯性参考系，简称非惯性系。 |
| lexicalization | zho: 惯性参考系 |
