has gloss | heb: ליפריטים (בגאורגית: ლიპარიტები, ליפַּריטֶבּי) הידועים גם כבּר'וואשי (ბაღჳაში) בכתובים הגאורגיים, היו שושלת אצולה (בגאורגית "דידֶבּוּלי") בתקופת ימי הביניים בגאורגיה, עם מספר נציגים נכבדים מהמאה התשיעית ועד למאה השתים עשרה, שהתפרסמה בעיקר בגין ההתנגדות רבת העוצמה להגמוניה של הבגרטידים הגאורגיים משושלת בגרטיוני. ענף עיקרי של בית האצולה מוכר מאוחר יותר בשם "אוֹרבֶּלי" או "אורבליאני", שגורשו בשנת 1177, לארמניה. שם הפכו לשושלת אצולה הידועה בשם שושלת אורבליאני, שאחד מנציגיו יחזור מאוחר יותר לגאורגיה. |
has gloss | hye: Օրբելիներ, իշխանական տոհմ Հայաստանում և Վրաստանում։ Օրբելիները բարձր դիրք են զբաղեցրել վրացական արքունիքում, վարել թագադիր ասպետի, սպարապետի և այլ պաշտոններ։ Ձգտելով պետական բարձրագույն իշխանության՝ ամիրսպասալար Իվանե Օրբելին 1177-1178–ին, թագաժառանգ Դեմնային գահին բազմեցնելու պատրվակով, գլխավորել է վրացական ավատատիրական տների ապստամբությունը՝ Գեորգի III թագավորի դեմ։ Սակայն վերջինիս հաջողվել է ղփչաղների աջակցությամբ ջլատել ապստամբների զինված ուժերը, մեկուսացնել Իվանեին, ձերբակալել և կուրացնել նրան։ Իվանեի եղբայր Լպարիտը, որ ռազմական օգնության խնդրանքով ներկայացել էր սելջուկյան Ելտկուզ Աթաբեկին, այնուհետև հաստատվել է Գանձակում։ 1184–ին Գեորգի III թագավորի մահից հետո, Լիպարիտի որդիներից մեկը՝ Իվանեն, վերադարձել է Գուգարք, Թամար թագուհուց ետ ստացել Օրբելիների տիրույթների մի փոքր մասը և Օրբեթ ամրոցը։ Լիպարիտի մյուս որդին՝ Էլիկումը, հաստատվել է Նախճավանում։ Դրանով Օրբելիների տոհմը բաժանվել է երկու ճյուղի՝ վրաց Օրբելիների և հայ... |